Τι είναι το sexting και ποιες οι συνέπειές του στους εφήβους.

Τι είναι το sexting;

Πρόκειται για την ανταλλαγή και αποστολή ακατάλληλων μηνυμάτων, εικόνων και βίντεο στα τηλέφωνα των εφήβων, από φίλους τους ή από αγνώστους.

Σύμφωνα με έρευνα του εξωτερικού σχεδόν 1 στους 6 εφήβους που έχουν κινητό θα στείλουν ή θα λάβουν ένα μήνυμα με γυμνές φωτογραφίες συνήθως από κάποιον που ήδη γνωρίζουν. Τα λίγο μεγαλύτερα παιδιά φαίνεται να στέλνουν και ακατάλληλα γραπτά μηνύματα.

Σύμφωνα με νέες μελέτες στο Λονδίνο, οι μαθητές λυκείου που είναι αποστολείς ή παραλήπτες μηνυμάτων με σεξουαλικό υπονοούμενο ή περιεχόμενο είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν συμπτώματα κατάθλιψης.
Το φαινόμενο της ανταλλαγής σεξουαλικών μηνυμάτων, το επονομαζόμενο sexting, έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις και, σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να έχει τον χαρακτήρα μιας συμπεριφοράς ηλεκτρονικού εκφοβισμού.
Τα πρώτα αποτελέσματα της μελέτης ωστόσο, όπως τα ανακοίνωσαν οι ειδικοί, δεν παρείχαν πληροφορίες αναφορικά με το εάν το sexting προκαλεί τα καταθλιπτικά συμπτώματα ή εάν συμβαίνει το αντίστροφο. Για τα παρόντα ευρήματα, όμως, έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον ο Dr Murray, ο οποίος ειδικεύεται στη διερεύνηση της κακοποίησης και του εκφοβισμού στον πληθυσμό των εφήβων. Αναφέρει, μάλιστα, περιπτώσεις κοριτσιών που προχώρησαν σε απόπειρες αυτοτραυματισμού και αυτοκτονίας, επειδή είδαν το μήνυμά τους ή τη φωτογραφία να διαδίδεται σε άλλους εφήβους.
Στη μελέτη συμμετείχαν πάνω από 23.000 μαθητές λυκείου, το 10% των οποίων είπε ότι είχε προωθήσει τουλάχιστον ένα μήνυμα σεξουαλικού περιεχομένου μέσα στο τελευταίο έτος, ενώ γύρω στο 5% δήλωσε ότι κάποιος άλλος είχε προωθήσει δικό τους ανάλογο μήνυμα. Ένα από τα ερωτήματα των ερευνητών ήταν εάν οι έφηβοι ένιωσαν θλίψη κι απογοήτευση σε καθημερινή βάση για δύο συνεχόμενες εβδομάδες τουλάχιστον, σε βαθμό που να τους απομακρύνει από τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Ρώτησαν, επίσης, εάν είχαν κάνει ποτέ απόπειρα αυτοκτονίας.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι είχαν εμπλακεί στο sexting ήταν πιο πιθανό να αναφέρουν απόπειρα αυτοκτονίας, ενώ παράλληλα είχαν διπλάσια πιθανότητα να αναφέρουν καταθλιπτικά συμπτώματα, σε σύγκριση με τους εφήβους που δεν είχαν εμπλακεί στη διαδικασία αυτή.
Οι ειδικοί επισημαίνουν πως το sexting φαίνεται να επηρεάζει περισσότερο τα κορίτσια, παρά τα αγόρια. Όταν για παράδειγμα το μήνυμα ενός κοριτσιού με σεξουαλικό περιεχόμενο προωθείται από τον αρχικό παραλήπτη σε άλλους εφήβους, πολλές φορές και σε άλλα σχολεία, η νεαρή κοπέλα έρχεται αντιμέτωπη με την απομυθοποίηση, την προδοσία και τη δυσφήμησή της. Αυτό μπορεί βεβαίως να οδηγήσει σε απογοήτευση και κατάθλιψη. Κάποιες από τις κοπέλες αυτές μπορεί να αντιμετωπίσουν τις αρνητικές συνέπειες του sexting με ιδιαίτερη σκληρότητα, ισχυριζόμενες ότι δεν τις ενδιαφέρει, άλλες όμως μπορεί να οδηγηθούν σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, όπως είναι οι αυτοτραυματισμοί, οι διαταραχές στην πρόσληψη τροφής και η κατάχρηση αλκοόλ ή ουσιών.
Για τα αγόρια που λαμβάνουν τα μηνύματα αυτού του περιεχομένου δεν φαίνεται συνήθως να υπάρχει κάποια συναισθηματική επίπτωση. Όταν όμως τα αγόρια χωρίς σεξουαλική εμπειρία γίνονται αντικείμενο χλευασμού από τα νεαρά κορίτσια, τα οποία προσποιούμενα σεξουαλικό ενδιαφέρον ζητούν φωτογραφίες τις οποίες και διαδίδουν, μπορεί επίσης να υπάρχουν καταστροφικές συνέπειες.
Ταυτόχρονα, πιο ευάλωτοι στις αρνητικές συνέπειες του sexting βρέθηκαν σύμφωνα με τους ερευνητές όσοι έφηβοι αναγνωρίζονταν ως ομοφυλόφιλοι ή αμφιφυλόφιλοι, καθώς και όσοι ήταν σεξουαλικά ενεργοί. Αντιθέτως, οι ετεροφυλόφιλοι και οι έφηβοι που δεν ήταν σεξουαλικά ενεργοί ήταν λιγότερο πιθανό να εμπλακούν στη διαδικασία της ανταλλαγής και προώθησης μηνυμάτων σεξουαλικού περιεχομένου. Παράλληλα, βρέθηκε πως οι έφηβοι που στέλνουν τα μηνύματα αυτά χρησιμοποιούν πιο συχνά το κινητό τους τηλέφωνο και, μάλιστα, η επικοινωνία τους δραστηριοποιείται περισσότερο μέσα στο χρονικό διάστημα από τα μεσάνυχτα μέχρι τις 05.00 π.μ..
Για αυτόν τον λόγο, οι ειδικοί συστήνουν στους γονείς των εφήβων να παρακολουθούν τους λογαριασμούς των κινητών των παιδιών τους, ώστε να έχουν μια εικόνα του τι συμβαίνει στη ζωή τους.
Ένας καθηγητής του Χάρβαρντ, εξειδικευμένος στις ψυχοκοινωνικές συνέπειες της τεχνολογίας, υποστηρίζει πως ο αριθμός των εφήβων που επιδίδονται στο sexting τείνει να μειώνεται πιθανόν εξαιτίας της αυξημένης πλέον επίγνωσης του σχετικού κινδύνου.
Οι επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με τους εφήβους είναι πολύ σημαντικό να διερευνούν εάν το παιδί εμπλέκεται στη διαδικασία του sexting, εάν έχει επίγνωση της συμπεριφοράς του και σε ποιο βαθμό πρόκειται για μια επικίνδυνη συμπεριφορά. Εάν πρόκειται για μια συμπεριφορά που γίνεται συνειδητά και μπορεί να βλάψει το ίδιο το άτομο ή τους γύρω του, τότε είναι πολύ σημαντικό να διερευνηθεί πρώτα από όλα η πρόθεση αυτής. Η πίεση από τους συνομηλίκους μπορεί σε κάθε περίπτωση να παίξει σημαντικό ρόλο στην απόφαση ενός εφήβου να αποστείλει ένα μήνυμα σεξουαλικού περιεχομένου.
Οι ειδικοί συνιστούν στους γονείς να αντιμετωπίσουν το ενδεχόμενο τα παιδιά τους να δέχονται και να αποστέλλουν σεξουαλικά μηνύματα με ψυχραιμία και να αντιδρούν κυρίως με σεβασμό προς τα παιδιά και τις επιλογές τους και όχι με κηρύγματα και υπερβολές.
Είναι πολύ σημαντικό σε μια πρώτη φάση να προσπαθήσουν να μπουν στο μυαλό των παιδιών και να συζητήσουν σχετικά με το sexting, επισημαίνοντας τους κινδύνους, χωρίς όμως να κατακρίνουν τα παιδιά που το κάνουν. Παράλληλα, είναι απαραίτητο να συμβουλέψουν τα παιδιά να μη διαδώσουν ένα μήνυμα σεξουαλικού περιεχομένου που θα προωθηθεί σε αυτούς, αλλά να προστατέψουν το άτομο που εκτίθεται.
Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να κατανοήσουν πως υπάρχει ο κίνδυνος δίωξης, εξαιτίας της κατοχής παιδικού πορνογραφικού υλικού. Οι έφηβοι λοιπόν θα πρέπει να καθοδηγηθούν με τέτοιον τρόπο, ώστε να συνειδητοποιήσουν τον κίνδυνο και να προστατέψουν τον εαυτό τους.
Πηγή: http://www.govastileto.gr/to-paidi-mou

Μια πραγματική ιστορία

Απόσπασμα από την εφημερίδα Καθημερινή: http://www.kathimerini.gr/751751/article/epikairothta/ellada/sexting-h-moda-poy-pagideyei-toys-efhvoys

Τα παιδιά κάνουν λάθη. Τα παιδιά μπορούν να γίνουν πολύ σκληρά. Αυτές οι δύο αλήθειες, ξεχειλωμένες στον υπερθετικό τους, «πρωταγωνιστούν» στην ιστορία που φέρνει στο φως σήμερα η «Κ». Μια υπόθεση που αφορά τη 14χρονη Μ. (δεν αποκαλύπτουμε τα στοιχεία της για προφανείς λόγους), αλλά θα μπορούσε να αφορά περίπου οποιονδήποτε.

Απέναντί μου κάθεται η μητέρα της. Η κ. N.M. γνώριζε τι είναι το sexting, η μόδα της αποστολής προκλητικών φωτογραφιών μέσω κινητών τηλεφώνων, όχι όμως ότι έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις και στην Ελλάδα. «Μια μέρα ήρθε η κόρη μου και μου είπε ότι κυκλοφόρησαν γυμνές φωτογραφίες μαθητριών του σχολείου μέσω facebook. Της θύμισα να είναι προσεκτική, πως ό,τι γράφεται στο Ιντερνετ μένει. Σαν να της έλεγα “πήγαινε κάνε τα ίδια”». Για μια στιγμή διστάζει, αλλά αμέσως συνεχίζει με φόρα. Αυτή η οικογένεια έχει περάσει έναν κανονικό «Γολγοθά» τον τελευταίο καιρό, δεν είναι ώρα για δειλίες.

«Εμαθα τι συνέβαινε όταν μια μέρα μπήκα στον λογαριασμό της στο facebook, όπως συνηθίζω αραιά και πού για να έχω έναν έλεγχο. Εγραφε σε φίλη της ότι θέλει να αυτοκτονήσει, ότι δεν άντεχε άλλο. Τη ρώτησα, μου τα είπε όλα κλαίγοντας». Λίγο καιρό νωρίτερα, η Μ. είχε γνωρίσει έναν 17χρονο, με τον οποίο είχαν ξεκινήσει να ανταλλάσσουν μηνύματα. Κάποια στιγμή, εκείνος την έπεισε να του στείλει μια γυμνή φωτογραφία της μέσω snapchat (σ.σ. υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης που επιτρέπει στους χρήστες να ανταλλάσσουν φωτογραφίες, που διαγράφονται μετά την παραλαβή τους). Το έκανε νομίζοντας ότι η φωτογραφία θα διαγραφεί αμέσως. Δυστυχώς, ο νεαρός φωτογράφισε την εικόνα με ένα δεύτερο κινητό. Την έστειλε σε ένα φίλο του. «Ο φίλος του σε έναν άλλο φίλο του κ.ο.κ. Σε έξι ώρες, η εικόνα του παιδιού μου είχε κυκλοφορήσει παντού». Σημειωτέον, οι έφηβοι σήμερα έχουν 2.000-3.000 φίλους ο καθένας στο facebook.

Η κατάσταση ξέφυγε από κάθε έλεγχο. Η Μ. άρχισε να λαμβάνει εκατοντάδες υβριστικά μηνύματα από συμμαθητές, μαθητές μεγαλύτερων τάξεων, ακόμα και από άλλα σχολεία. «Είσαι πουτ...» η μόνιμη επωδός. Οι μέρες περνούσαν, το μένος δεν κόπαζε, ενώ η επίμαχη φωτογραφία διακινούνταν ακόμα και από γονείς μαθητών. Η οικογένεια απευθύνθηκε στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.

Εκεί τους είπαν ότι μπορούν να καταθέσουν καταγγελία: η διακίνηση γυμνών φωτογραφιών ανηλίκων κάτω των 15 ετών θεωρείται κακούργημα. «Προφανώς όσοι το έκαναν δεν το γνώριζαν. Βρεθήκαμε σε τρομερό δίλημμα», λέει η κ. Ν.Μ. «Πώς στρέφεσαι εναντίον όλου του σχολείου; Εμείς θέλαμε να τελειώσει, όχι να προκαλέσουμε πόλεμο». Στο μεταξύ, το bullying είχε ξεφύγει από τα ιντερνετικά όρια. Πλέον, τα παιδιά κορόιδευαν ανοιχτά τη Μ. στον δρόμο.

Η μεγαλύτερη απογοήτευση ήταν η στάση του σχολείου. Σε συνάντηση που έγινε, ο διευθυντής αποκάλεσε την κοπέλα «χυδαία», πιέζοντας τους γονείς να την μετακινήσουν σε άλλο σχολείο. Πράγματι, αποφάσισαν να την εγγράψουν σε άλλο σχολείο, αλλά κάποιοι απειλούσαν ότι θα στείλουν τη φωτογραφία και εκεί. Αλλαξαν πόλη. Τώρα τα πράγματα έχουν ησυχάσει. Αραιά και πού εμφανίζονται περίεργα μηνύματα, αλλά η Μ., με τους γονείς της από κοντά, έχει μάθει να τα αντιπαρέρχεται. Συνεχίζουν να συμβουλεύονται παιδοψυχολόγο.

«Εχω ένα πολύ καλό παιδί, καλή μαθήτρια, του 20, και με μυαλό, υπεύθυνη. Εκανε ένα λάθος. Που σημαίνει ότι κάναμε κι εμείς κάποιο λάθος», λέει η κ. Ν.Μ. «Είναι η πρώτη γενιά που μεγαλώνει με τόσα εργαλεία, δεν ξέρεις πώς να διαχειριστείς αυτές τις ελευθερίες. Εμείς ήμασταν η γενιά που καταπιέστηκε, δεν ήθελες να τραβήξει και το παιδί σου τα ίδια. Ομως δεν είναι έτσι. Χρειάζεται προσοχή, έλεγχος. Τα βλέπεις που ντύνονται έτσι, που είναι κοκέτες, η μία αντιγράφει την άλλη, συμπεριφέρονται και μιλούν πιο ώριμα απ’ ό,τι εμείς στην ηλικία τους, αλλά τελικά είναι παιδιά. Σήμερα ήταν το δικό μου, αύριο μπορεί να είναι κάποιου άλλου».

Στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος φτάνουν συχνά ανάλογες καταγγελίες. Φωτογραφίες αποστέλλονται στο πλαίσιο φλερτ, αποθηκεύονται και διακινούνται σε γνωστούς και αγνώστους. Εφηβες πέφτουν θύματα εκβιασμού, απειλών, ταπείνωσης. Σε μια περίπτωση, νεαρός απειλούσε μια κοπέλα «στείλε μου κι άλλες, αλλιώς θα στείλω αυτές στον μπαμπά σου». Σύμφωνα με την ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια Φαίδρα Λογοθέτη, πίσω από το sexting μπορεί να κρύβεται από μια απλή εφηβική περιέργεια μέχρι χαμηλή αυτοεκτίμηση ή η προσπάθεια της έφηβης να γίνει αποδεκτή. Χρειάζεται εγρήγορση. «Το μόνο που μπορεί να κάνει ο γονιός είναι να εξηγήσει στο παιδί του τους κινδύνους και να συζητήσει μαζί του πώς μπορεί να προστατευθεί. Σημαντικό είναι, επίσης, να επιβάλλει όρια σε σχέση με την ασφαλή χρήση κινητού και υπολογιστή, να μπλοκάρει την πρόσβαση σε επικίνδυνες εφαρμογές και, ναι, να γνωρίζει τους κωδικούς πρόσβασης».